شناسایی گونه های تریکودرمای خاک برد باغ های پسته ی استان کرمان بر اساس ویژگی های مورفولوژیک و مولکولی

به منظور شناسایی گونه های تریکودرما در خاک باغ های پسته، نمونه برداری طی سال های 1389 – 1391 از باغ های پسته ، در مناطق مختلف استان کرمان به صورت تصادفی از عمق صفر تا 40 سانتی متری و ناحیه ی ریزوسفر انجام شد. نمونه های خاک به آزمایشگاه منتقل گردید و جداسازی جدایه ها با استفاده از محیط کشت انتخابی (tsm) انجام گرفت. در مجموع تعداد 161 جدایه ی تریکودرما از 200 نمونه ی خاک جداسازی گردید. برای شناسایی جدایه های تریکودرما، ویژگی های مورفولوژیکی و مولکولی آن ها مورد بررسی قرار گرفتند. شناسایی مورفولوژیکی جدایه ها بر اساس ویژگی های ماکرومورفولوژیک مانند نحوه رشد و شکل پرگنه، وجود یا عدم وجود جوش ، رنگدانه و نحوه ی اسپورزایی و ویژگی های میکرومورفولوژیکی مانند شکل و نحوه انشعاب کنیدیفور، شکل و اندازه فیالید، کنیدیوم و کلامیدوسپور روی محیط کشت های pda و cmd با استفاده از کلیدهای معتبر انجام گرفت و به منظور شناسایی بر پایه ی مشخصه های مولکولی، ناحیه ی its از dna ریبوزومی شامل its1، ژن 5.8s و its2 با استفاده از جفت آغازگرهای its1f- its4 تکثیر و محصول 650 جفت بازی در همه ی جدایه های نماینده تکثیر شد. با داشتن توالی its، جدایه ها با استفاده از پایگاه بانک ژن ncbi و برنامه یtrichokey 2.0 شناسایی شدند. جدایه های شناسایی شده به 5 گونه ی trichoderma harzianum، t. aureoviride، t. virens، t. brevicompactum و t. longibrachiatum تعلق دارند. با استفاده از توالی یابی ناحیه ی its از dna ریبوزومی دو گونه ی t. harzianum و t. aureoviride قابل تمایز نبودند، اما خصوصیات مورفولوژیکی و نتایج حاصل از آنالیز مولکولی با استفاده از نشانگر rapd و چهار آغازگر تصادفی opa 4، opa3، a-5 و pr3 در این تحقیق، دو گونه را به خوبی از هم متمایز کرد. بنابراین با استفاده از آغازگرهای معرفی شده می توان دو گونه ی t. harzianum و t. aureoviride را با داشتن توالی its-rdna مشابه، به راحتی و سریع از هم تفکیک نمود. بیش از 80 درصد جدایه های تریکودرما به گونه های t. harzianum و t. aureoviride تعلق دارند. t. harzianum گونه ی غالب خاک باغ های پسته ی استان کرمان معرفی گردید. براساس آنالیز رگرسیونی، رابطه ی معنی داری بین مقادیر ph و ec با فراوانی جمعیت تریکودرما در خاک باغ های پسته ی این منطقه وجود نداشت. در واقع علاوه بر خصوصیات شیمیایی خاک، خصوصیات و فاکتورهای محیطی دیگر از قبیل ساختار و بافت خاک، دما، رطوبت، مقدار مواد غذایی خاک و نوع گیاه احتمالا روی تکثیر و تنوع قارچ تریکودرما در خاک تأثیر می گذارد.